اسرار 4000ساله جزیره ای مقدس در مصر - بازنویسی خاستگاه یکی از شگفت انگیزترین معابد جهان
به گزارش سرویس بین الملل وبپیما به نقل از همشهری - یکتا فراهانی: کارناک، معبد باشکوهی که هزاران سال است بر ساحل نیل درخشیده، همواره در مرکز باورها و رازهای مصری قرار داشته است. اکنون گروهی از پژوهشگران بین المللی با رهبری دانشگاه اوپسالا، در گسترده ترین مطالعه زمین باستان شناسی انجام شده موفق شده اند به پرسشی دیرینه پاسخ دهند: این مکان عظیم مذهبی چگونه و چرا در این نقطه از زمین ساخته شد؟
نتایج منتشرشده در مجلۀ Antiquity نه تنها زمان نخستین سکونت در این منطقه را روشن کرده، بلکه نشان می دهد انتخاب محل معبد شاید با اسطوره آفرینش و باور مصریان به پیدایش جهان از آب های نخستین پیوندی ژرف داشته باشد.
از سرزمین غرق آب تا بنیان معبد
کارناک امروزه، حدود ۵۰۰ متری شرق رود نیل قرار دارد، در نزدیکی شهر باستانی تبس، پایتخت مذهبی مصر باستان. اما چشم انداز این منطقه در ۴۰۰۰ سال پیش کاملاً متفاوت بود.
پژوهشگران با بررسی ۶۱ نمونه رسوبی از اطراف معبد و تحلیل ده ها هزار قطعه سفال توانستند دگرگونی های محیطی و جریان های رود نیل را در طول هزاران سال بازسازی کنند.
جزیره ای برآمده از دل نیل
به گفته دکتر انگِس گراهام، سرپرست تیم پژوهش، شکل گیری کارناک هنگامی آغاز شد که شاخه های نیل به تدریج مسیر خود را تغییر دادند و در شرق و غرب این منطقه جریان یافتند. در نتیجه، بخشی مرتفع از زمین به صورت جزیره ای طبیعی و خشک از میان آب ها پدیدار شد و این جزیره، بنیان نخستین سکونتگاه و مراحل آغازین ساخت معبد را فراهم آورد.
این موقعیت منحصربه فرد جغرافیایی، به مردمان آن عصر امکان داد تا در دل ، بر تپه ای استوار بنایی مقدس بنا کنند.
بازتاب اسطوره آفرینش در دل چشم انداز
شاید شگفت انگیزترین بخش این کشف، شباهت ساختار طبیعی کارناک به اسطوره آفرینش مصری ها باشد. در متون کهن مصر آمده است که خدای آفرینش، از میان آب ها و بر تپه ای بلند ظهور کرده است؛ جزیره ای که کارناک بر آن بنا شد، تنها نقطۀ مرتفع شناخته شده در آن منطقه است که از آب های نیل احاطه شده بود.
دکتر بن پنینگتون از دانشگاه ساوت همپتون می گوید: می توان حدس زد نخبگان تبس، آگاهانه این مکان را برای اقامتگاه خدای تازه ای به نام «رَع - آمون» برگزیدند، زیرا با تصویر اسطوره ای پیدایش زمین از میان آب ها هم خوانی داشت.
علم در پیوند با اسطوره
این پژوهش بر پایۀ مقاله ای دیگر در مجلۀ Nature Geoscience (در سال ۲۰۲۴) بنا شده که نشان داده بود تغییرات اقلیمی و محیطی در ۱۱٬۵۰۰ سال گذشته چگونه سیمای دره نیل را دگرگون کرده است.
پروژۀ جدید با مجوز رسمی وزارت گردشگری و آثار باستانی مصر و زیر نظر انجمن کاوش های مصر در لندن انجام شده است.
داده های این مطالعه نه تنها شناختی نو از کارناک به دست می دهد، بلکه پلی میان علم و اسطوره می سازد: جایی که زمین شناسی مدرن، باورهای دینی باستان را در دل خود بازمی یابد.
این خبر توسط سایت همشهری آنلاین منتشر شده و وبپیما صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.
منبع: همشهری آنلاین
