کشف جدیدی از مغز که قبلاً هرگز دیده نشده بود
به گزارش سرویس فرهنگ و هنر وبپیما به نقل از همشهری - یکتا فراهانی: شاید تصور کنیم بدن انسان را به تمامی می شناسیم، اما علم هنوز هم می تواند با یک تصویر سه بعدی دقیق، پرده از ساختاری ناشناخته بردارد؛ ساختاری که شاید روزی در درمان بیماری های سخت، نقشی اساسی بازی کند.
دانشمندان دانشگاه ویرجینیا موفق شدند به ساختاری کاملاً جدید در سلول های انسانی دست پیدا کنند که آن را «همی فوزوم» نام نهاده اند؛ اندامکی کوچک و ناشناخته که شاید بخشی حیاتی از سیستم بازیافت درون سلولی ما باشد. این کشف به کمک فناوری تصویربرداری «کرایو الکترون توموگرافی» انجام شده؛ روشی که سلول ها را به سرعت منجمد کرده و تصویرهایی بی نظیر و شفاف از اجزای درونی شان ارائه می دهد. آنچه ابتدا لکه ای بی اهمیت تصور می شد، حالا به ساختاری مستقل با شکلی منحصربه فرد و عملکرد احتمالی مهم بدل شده است.
کشفی غیرمنتظره در دل سلول های زنده
در حین بررسی رشته های نگهدارنده شکل سلول، تیمی به سرپرستی دکتر «سِهام ابراهیم» به طور مکرر با ساختاری غیرعادی مواجه شد. آنچه در ابتدا شبیه به خطا یا «آرتیفکت» تصویری به نظر می رسید، به زودی شکل تکرارشونده ای به خود گرفت که در تمام نمونه های بررسی شده وجود داشت. بررسی های دقیق تر نشان داد که با یک اندامک تازه روبه رو هستیم.
نقش بزرگ آدم برفی کوچک!
این ساختار جدید که ابراهیم آن را شبیه آدم برفی کوچکی با شال» توصیف می کند، قطری در حدود ۱۰۰ نانومتر دارد؛ بسیار کوچک تر از میتوکندری، یعنی موتورخانه معروف سلول ها. ظاهراً همی فوزوم ها از دو وزیکول یا حباب مانند ترکیب شده اند که در وضعیت خاصی به هم متصل هستند.
تماشای سلول در حالت واقعی
فناوری پیشرفته تصویربرداری با انجماد سریع (Cryo-ET) امکان مشاهده دقیق درون سلول ها را در «وضعیت طبیعی» فراهم می کند، بدون آنکه از رنگ آمیزی یا مواد شیمیایی استفاده شود. همین فناوری موجب شد تا ساختار همی فوزوم برای نخستین بار دیده شود.
فرضیه ای جسورانه: همی فوزوم یک اندامک واقعی است!
دکتر ابراهیم و همکارانش بر این باورند که همی فوزوم چیزی گذرا یا تصادفی نیست. همی فوزوم در واقع ساختاری منظم و مستقل با کارکردی خاص در چرخه پردازش پروتئین هاست. این اندامک ممکن است در بازیافت، دفع یا سامان دهی غشای وزیکول ها نقش داشته باشد.
چرا تا امروز دیده نشده بود؟
پیوندی میان بیوفیزیک و شناخت بیماری ها
از منظر بیوفیزیکی، وجود چنین ساختاری نوعی اثبات برای فرضیه های پیشین درباره اتصال ناقص وزیکول هاست .اما حالا دیگر فقط یک «نظریه» نیست. علاوه بر این، احتمال دارد این اندامک بتواند در کنترل پروتئین های زائد و پیشگیری از اختلالاتی مانند آلزایمر نقشی مهم ایفا کند.
تحول در درک ما از مکانیسم های زیستی
کشف همی فوزوم شاید تنها آغاز راه باشد. ابراهیم معتقد است ساختارهای ناشناخته زیادی هنوز در دل سلول ها پنهان هستند. این کشف می تواند درک ما را از مکانیسم های زیستی کاملاً متحول کند و مسیرهای درمانی نوینی برای بیماری های پیچیده بگشاید. هنوز نقش دقیق و چرخه زندگی این اندامک مشخص نشده، اما جهان زیست شناسی با این کشف، در آستانه ورود به قلمرویی تازه قرار گرفته است.
این خبر توسط سایت همشهری آنلاین منتشر شده و وبپیما صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.
منبع: همشهری آنلاین
