رمزگشایی از اسرار ژنتیکی عصر یخ بندان با بررسی 450 دندان ماقبل تاریخ
به گزارش سرویس بین الملل وبپیما به نقل از همشهری - یکتا فراهانی: هنگامی که اروپا در چنگال سرمایی مرگبار اسیر شده بود و یخچال های طبیعی تا قلب قاره پیش روی کرده بودند، گروهی از انسان های شکارچی موفق شدند جان خود را حفظ کنند. اما راز بقا و مسیر مهاجرت آن ها در عصر یخ بندان هزاران سال پیش، حالا نه در DNA که در دندان هایشان کشف شده است.
روشی نو برای پرسشی کهن
دکتر «هانس راتمن» از مرکز سنکنبرگ آلمان به همراه تیمی از محققان ایتالیایی، آمریکایی و آلمانی، راهکاری بدیع برای مطالعه گذشته پیشنهاد کردند. به جای بررسی محدود فسیل های اندکی که قابلیت استخراج DNA دارند، آن ها سراغ تحلیل ساختار دندان ها رفتند؛ بافتی سخت و بادوام که بیشتر از دیگر اجزای اسکلت انسان باستان باقی مانده است.
بزرگ ترین بانک دندانی تاریخ بشر
پژوهشگران با جمع آوری داده های دندانی از ۴۵۰ انسان پیشاتاریخی در سراسر اروپا ــ از ۴۷ هزار تا ۷ هزار سال پیش ــ موفق به ایجاد مجموعه ای بی سابقه شدند. آن ها ویژگی های ظریف و موروثی دندان ها مانند تعداد و شکل برجستگی های تاج، الگوهای شیارها و حتی وجود یا عدم وجود دندان عقل را بررسی کردند؛ ویژگی هایی که می توان آن ها را با چشم غیرمسلح نیز مشاهده کرد.
ارتباط ژنتیکی در قلب سرمای اروپا
نتایج مطالعه نشان می دهد بین سال های ۴۷ هزار تا ۲۸ هزار پیش، جمعیت های غرب و شرق اروپا ارتباط ژنتیکی قابل توجهی با یکدیگر داشته اند. این یافته ها با شواهد باستان شناسی از ابزارهای سنگی، سلاح های شکار و آثار هنری قابل حمل هماهنگ است و حکایت از شبکه ای به هم پیوسته از انسان ها در دشت های وسیع عصر یخ بندان دارد.
اما در دوره بعد، یعنی «پلنی گلاسیال پایانی» از ۲۸ تا ۱۴ هزار سال پیش، اوضاع به کلی تغییر می کند. ارتباط ژنتیکی میان شرق و غرب اروپا از بین می رود و کاهش شدید جمعیت، تنوع ژنتیکی را نیز از میان می برد.
دلیل این رخداد، کاهش بی سابقه دما در اوج یخ بندان بزرگ بود؛ زمانی که یخ ها بخش عظیمی از شمال و مرکز اروپا را پوشاندند. با تغییر اقلیم و تبدیل دشت های پر حیوان به سرزمین های خشک و سرد توندرا، منابع غذایی انسان ها نیز کاهش یافت و گروه ها ناچار به عقب نشینی به پناهگاه های کوچک تر شدند.
بازگشت زندگی با ذوب شدن یخ ها
به گزارش سایت Scitechdaily با گرم شدن تدریجی هوا پس از دوره یخ بندان، یخچال ها عقب نشینی کردند و پوشش گیاهی بازگشت. در این دوران، گروه های منزوی شده دوباره رشد کردند و مهاجرت بین مناطق ازسرگرفته شد.
ماشین یادگیری برای رمزگشایی از گذشته
یکی از نکات قابل توجه این پژوهش، استفاده از الگوریتمی هوشمند به نام «Pheno-ABC» است. این ابزار یادگیری ماشینی می تواند محتمل ترین سناریوی جمعیتی را از میان سناریوهای متعدد تعیین کند. دکتر «ماریاتِرزا ویزاری» از دانشگاه فرارا که در توسعه این ابزار نقش کلیدی داشته، می گوید: برای نخستین بار توانستیم با استفاده از داده های شکل دندان، روندهای پیچیده جمعیتی پیشاتاریخی را بازسازی کنیم.
درس هایی از اسرار گذشته
دکتر راتمن تأکید می کند: مطالعات نشان می دهند چگونه تغییرات شدید اقلیمی، سرنوشت انسان های باستان را دگرگون کرده است. بنابراین اگر می خواهیم بحران های زیست محیطی امروز را مدیریت کنیم، باید از گذشته درس بگیریم.
این خبر توسط سایت همشهری آنلاین منتشر شده و وبپیما صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.
منبع: همشهری آنلاین
