آیا استفاده پیوسته از gps مغزمان را ضعیف می کند؟
به گزارش سرویس اجتماعی وبپیما به نقل از همشهری - استفاده از اپلیکیشن های مسیریابی مثل بلد، نشان و Google Maps سال ها است که به بخش جدایی ناپذیری از زندگی روزمره ما تبدیل شده است. البته در جنگ ۱۲ روزه جنگ ایران و اسراییل، GPSها از کار افتادند و در مسیریابی مدام خطا می کنند. حالا با آن که روزها از شروع آتش بس می گذرد، این مشکل همچنان پابرجا است و مردم را به خصوص در کلانشهرها به دردسرهای بزرگی انداخته است.
خیلی از کاربران در صفحه های خود نوشته اند که در جنگ ۱۲ روزه، اگر دنبال آدرسی در تهران بودی، GPS مسیر را از جاده چالوس و بابلسر و شهرهای دیگر نشان می داد. مشکلی که دستمایه طنز کاربران نیز شده بود. خطای موقعیت یاب ها به همین خلاصه نشده و در برخی موارد حتی موقعیت مکانی کاربران را در نقاطی بسیار دور بر روی کره زمین نشان می دهد؛ در نقاطی مثل جزایر ایسلند، کانادا، آفریقا و آمریکا! این مشکل، رانندگان تاکسی های اینترنتی و پیک های موتوری را هم که شغل شان وابسته به GPS است، کلافه کرده و آنها را با مشکلات متعددی مواجه کرده است.
در این گزارش البته قرار نیست درباره خطاهای فاحش GPS صحبت کنیم. موضوع این است که وابستگی ما به تکنولوژی از جمله همین اپلیکیشن های مسیریابی تا حدی زیاد شده که خیلی از ما بدون آنها نمی توانیم قدمی برداریم و حس می کنیم بدون آنها مغزمان کار نمی کند. در این گزارش کوتاه قرار است نگاهی بیندازیم به این که آیا وابستگی به تکنولوژی واقعا می تواند عملکرد مغز ما را ضعیف کند؟ جواب متخصصان حوزه علوم اعصاب این است؛ بله.
از منظر علوم اعصاب، ناحیه ای در مغز به نام «هیپوکامپوس» مسئول حافظه فضایی و مسیریابی است. این بخش از مغز هنگام تلاش برای یافتن مسیر، تحلیل جهت ها و ساختن نقشه های ذهنی فعال می شود. با این حال، پژوهش های تصویربرداری عصبی نشان داده اند که استفاده مداوم از GPS می تواند فعالیت هیپوکامپوس را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. موضوع وقتی نگران کننده تر می شود که بدانیم در اختیار قرار دادن ذهن و حافظه خود به این هدایتگر صوتی و بصری یعنی GPS می تواند در بلندمدت برای مغز مضر باشد. به گفته متخصصان، مغز درست مثل یک ماهیچه عمل می کند و وقتی از آن کار نمی کشید یا توانایی ها و وظایف آن را به تکنولوژی می سپارید، عواقب زیادی دارد. ازجمله این که ممکن است یک مهارت ذهنی مهم را مختل کند. این در حالی است که محققان چند سال پیش، ایده وجود یک سیستم مسیریابی در مغز انسان را مطرح کردند.
مطالعه ای در دانشگاه کالج لندن نشان داد افرادی که به طور مستقل در شهر حرکت می کنند، فعالیت بیشتری در نواحی هیپوکامپوس و قشر پیش پیشانی مغز خود (که در برنامه ریزی و تصمیم گیری دخیل است) دارند. در مقابل، افرادی که برای مسیریابی صرفاً به GPS متکی هستند، کاهش فعالیت در این نواحی را تجربه می کنند. به بیان دیگر، زمانی که فرد برای یافتن مسیر تلاشی نمی کند و صرفاً از دستورات اپلیکیشن پیروی می کند، مغز او هم از درگیر شدن بازمی ماند. چون مطمئن است که نقشه ای هست که به او کمک می کند و نیازی نیست که او از مغزش کمکی بگیرد. خیلی از افراد با آن که به یک مسیر کاملا آشنا هستند، باز GPS خود را روشن می کنند و به مغز خود اجازه نمی دهند که فعالیتی داشته باشد. درحالی که این وضعیت در بلندمدت می تواند منجر به افت توانایی های شناختی مثل تصمیم گیری، برنامه ریزی فضایی و حافظه شود. چراکه مغز وقتی می بیند نیازی نمی بیند که مسیرها را به خاطر بسپرد، مسیرهای عصبی اش شروع به ضعیف شدن می کنند. بعضی پژوهشگران معتقدند که کاهش مداوم درگیری هیپوکامپوس ممکن است در افرادی که زمینه ژنتیکی یا سایر عوامل خطر ابتلا به زوال عقل دارند، روند کاهش عملکرد شناختی را تسریع کند.
برای مقابله با این روند، متخصصان علوم شناختی توصیه می کنند که افراد حداقل مسیرهای آشنا را بدون استفاده از GPS طی کنند و فقط از تابلوهای راهنمایی کمک بگیرند. گرچه اپلیکیشن های مسیریابی، ابزارهای بسیار مفید و کارآمدی هستند، اما اتکای کامل و همیشگی به آنها ممکن است هزینه هایی به دنبال داشته باشد. هزینه بزرگی مثل ضعف عملکرد شناختی. همان طور که بدن برای حفظ آمادگی نیاز به تمرین دارد، مغز هم برای حفظ عملکرد خود باید فعال باقی بماند.
این خبر توسط سایت همشهری آنلاین منتشر شده و وبپیما صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.
منبع: همشهری آنلاین
