بوی شیراز در قلب تهران - عکسهای کمتر دیده شده از خیابان سعدی و ماجراهایش
به گزارش سرویس فرهنگ و هنر وبپیما به نقل از همشهری - سیدسروش طباطبایی پور: حالا در نخستین روز اردیبهشت و به مناسبت بزرگداشت پادشاه سخن، قرار است جهان، کلاه از سر بردارد و به هنر انسانی و بی بدیل او ادای احترام کند، اما تهران در ادای احترام به جناب سعدی پیشقدم بود؛ چون نام یکی از خیابان هایش را از دیرباز به نام این شاعر قرن هفتمی تغییر داد. حالا در خیابان سعدی، گشتی می زنیم و عکس های کمتر دیده شده این خیابان را از نظر می گذرانیم.
بیش تر بخوانید:
عکس های کمتر دیده شده از خیابان و میدان انقلاب | تاریخ به روایت یک میدان
- خیابان لُختی
در دوره حکومت قاجار و زمانی که تهران تازه در حال شکفتن بود، خیابان لاله زار کنونی باغی بود پر از لاله و گل و تفرجگاهی خارج از شهر برای اعیان و اشراف. تا اینکه جناب ناصرالدین شاه در یکی از سفرهایش به فرانسه، محو خیابان شانزلیزه شد و وقتی به تهران بازگشت، دستور داد باغ های لاله را خراب کنند و خیابانی شبیه شانزلیزه در تهران ساخته شد. دوطرف این خیابان هم پر شد از مغازه و سینما و تماشاخانه، اما پشت مغازه های لاله زار و به موازات آن، ویرانه ای بود بدون دار و درخت که کمتر کسی جرأت می کرد پا به آنجا بگذارد. نامش را هم خیابان «لختی» گذاشته بودند؛ یعنی اگر اینجا پیدایت شود، راهزنان شهری، جیبت را می زنند. خیابان لختی، همان خیابان سعدی شد که حالا می بینید. این عکس قدیمی، سال ۱۳۳۱حوالی تقاطع خیابان سعدی با منوچهری را نشان می دهد.
- ساختمان سینگر
ناصرالدین شاه که شیفته غرب شده بود، به تقلید از کشورهای اروپایی، دستور داد در خیابان لختی، باغ وحشی به سبک اروپایی ها بسازند. وقتی باغ وحش ساخته شد، آن را «مجمع وحوش» نامیدند و آن قدر تهرانی ها را تحت تأثیر قرار داد که خیابان باریک را، خیابان باغ وحش هم می گفتند.
تا اوایل دوره پهلوی اول در خیابان باغ وحش هیچ دکانی نبود، تا اینکه آهسته آهسته این خیابان هم پا گرفت. می گویند نخستین ساختمان مدرن در این خیابان، ساختمان سینگر بود؛ دفتر کارخانه ای آمریکایی که چرخ خیاطی تولید می کرد و آن قدر کارش در ایران گرفت که در دوره پهلوی اول، ساختمان مدرنی در خیابان باغ وحش بنا کرد و روی سردرش نوشت: «سینگر». از دیگر ساختمان های معروف در این خیابان، ساختمان خودروی سنگین آمریکایی «دوج» بود که با ورود این شرکت و احداث ساختمان های خصوصی دیگر، این خیابان نام بی کلاس «لختی ها» را از دست داد و به احترام شیخ اجل، آن را «سعدی» نامیدند. این تصویر از ساختمان سینگر را عکاس همشهری در سال ۱۳۸۴گرفته است.
- بیمارستان امیراعلم
یکی از قدیمی ترین بیمارستان های آموزشی تهران، بیمارستان نسوان است که در سال ۱۲۸۵شمسی و به همت دکتر امیراعلم در بخش شمالی خیابان سعدی برای زنان تاسیس شد و از سال ۱۳۲۳شمسی و به احترام خدمات ارزشمند بنیانگذارش به بیمارستان امیراعلم تغییر نام یافت.
- ساختمان بیمه
به نظر می رسد تاریخ بیمه به دوره صفوی می رسد؛ وقتی که کاروانسراها، جان و مال ساکنانشان را در مقابل راهزنان تضمین می کردند، اما یکی از نخستین ساختمان های بیمه به شکل امروزی، در خیابان سعدی متولد شد. این تصویر مربوط به ساختمان بیمه ایران در سال ۱۳۳۰است.
- خودروهای قدیمی
این تصویر خیابان سعدی را با خودروهای قدیمی آن روزگار تهران در سال ۱۳۴۵نشان می دهد. ساختمان سینگر هم در سمت راست تصویر پیداست.
- سینما سعدی
استقبال مردم از فیلم سینمایی «ضربت» به کارگردانی ساموئل خاچیکیان در سینما سعدی به سال ۱۳۴۳
- میدان مخبرالدوله
وقتی ناصرالدین شاه می خواست تهران را گسترش دهد، میدان مخبرالدوله را ساخت، اما بناهای اطراف آن مربوط به دوره پهلوی است. این تصویر در سال ۱۳۴۳شکار شده و اکنون به آن چهارراه مخبرالدوله یا استقلال می گویند.
- تاکسی های نارنجی
عکاس در این تصویر، لنز را به سوی شمال خیابان سعدی گرفته و در سال ۱۳۴۶از میدان مخبرالدوله عکس گرفته است. در این تصویر، خودروهای تاکسی نارنجی و اتوبوس ها به چشم می آیند.
- دروازه دولت
این عکس، تقاطع خیابان سعدی با خیابان انقلاب را در سال ۱۳۳۵نشان می دهد.
عکس ها از صفحه پنجره ای به دیروز
- مجسمه جناب سعدی
اگر بخواهیم از جدیدترین تغییر در خیابان سعدی یاد کنیم، می توانیم به مجسمه سعدی اشاره کنیم. مجسمه ای برنزی که با احتساب پایه سنگی ۴متری اش، بیش از ۷متر ارتفاع دارد و از آن در اردیبهشت سال ۱۴۰۲در تقاطع خیابان سعدی با انقلاب رونمایی شد. این عکس را امیر پناه پور، عکاس روزنامه همشهری گرفته است.
این خبر توسط سایت همشهری آنلاین منتشر شده و وبپیما صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.
منبع: همشهری آنلاین
