وقتی الهه های آسمان بر دیوار ظاهر شدند - رازهای پنهان در اتاقی متروکه، 1200 سال پیش
به گزارش سرویس مجله وبپیما به نقل از همشهری - یکتا فراهانی: تمدن مایا یکی از اسرارآمیزترین و پیشرفته ترین تمدن های باستانی قاره آمریکا بود. آن ها درکی ژرف از نجوم، ریاضیات و زمان داشتند و توانستند تقویم هایی پیچیده با دقتی حیرت انگیز بسازند. کشفیات جدید در شهر باستانی «شولتون» (Xultun) در شمال شرق گواتمالا، اطلاعات بی سابقه ای از چگونگی ثبت این دانش توسط مایاها در اختیار ما قرار داده است.
محاسبات نجومی
در اتاقی که احتمالاً محل کار یک کاهن تقویمی یا ستاره شناس بوده، جداولی از چرخه های ماه، ونوس، مریخ و احتمالاً عطارد نقش بسته اند؛ جداولی که نشان از محاسبات نجومی بادقت بالا دارند. این دیوارنگاره ها قدیمی ترین نمونه های نقاشی شده از محاسبات نجومی مایاها در دوره کلاسیک (۲۵۰ تا ۹۰۰ میلادی) به شمار می روند و نشان می دهند مفاهیم پیچیده زمان و آسمان، هزار سال پیش با دستانی توانمند بر سنگ ها نگاشته می شده است.
اتاق اسرارآمیز در شهر گمشده
نقش الهه های و شمارش زمان
در این دیوارنگاره ها، چهره هایی از خدایان ماه دیده می شود که با اعداد و جداول پیچیده ای در ارتباط اند. مایاها باور داشتند که هر روز توسط اله ای خاص پشتیبانی می شود و این الگوها در زندگی، کشاورزی، جنگ و آیین هایشان اهمیت داشت. جداول کشف شده بازه هایی زمانی تا بیش از ۶۷۰۰ سال را دربر می گیرند. نکته جالب اینجاست که این اعداد همگی مضاربی از چرخه ۵۲ سالة مایایی هستند.
کتابی از پوست درخت
دانشمندان متوجه شباهت این جداول با نمونه هایی در «کدکس درسدن» شده اند. این کتاب از پوست درخت ساخته شده و یکی از معدود نسخه های باقی مانده از دست نوشته های مایایی است. اما تفاوت مهم این است که جداول شولتون متعلق به دوره کلاسیک مایاهاست؛ دورانی بسیار پیش تر از نگارش کدکس درسدن که به پساکلاسیک (حدود ۱۳۰۰ میلادی) بازمی گردد.
تلاشی برای هم زمان سازی کیهان
به باور پژوهشگران، این جداول پیچیده تلاش مایاها برای "هماهنگ سازی" یا commensuration میان چرخه های مختلف آسمانی بوده است. آن ها سعی داشتند با یافتن اعداد مشترک میان چرخه های ونوس، ماه، مریخ و عطارد، نظامی هم نوا و موزون برای اداره کیهان خود بسازند. این نوع نگاه به جهان، نه صرفاً نجومی که عمیقاً آیینی و مذهبی نیز بوده است.
ویرایش تقویم ها روی دیوار
در میان یافته ها، ابزاری نیز کشف شده که برای برش کاغذ پوست درخت (آماته) استفاده می شده است؛ نشانه ای از حضور یک کاتب یا منجم در اتاق. نکته جالب دیگر اینکه بعضی نقاشی ها و متون با لایه ای از گچ پوشانده شده و روی آن ها مطالب جدیدی نگاشته شده اند که گویای اصلاح یا به روزرسانی جداول و اطلاعات نجومی است.
کشفی که تازه آغاز راه است
اگرچه تاکنون تنها ۱۲ نوشته و تصویر رمزگشایی شده، اما دیوارها حاوی مطالب بسیار بیشتری هستند. تیم پژوهشگران با استفاده از اسکن دیجیتال و تکنیک های بازسازی تصویری در تلاش هستند کل این اتاق رمزآلود را خوانش و تفسیر کنند. این پروژه می تواند دریچه ای نو به درک ما از جهان بینی نجومی، آیینی و ریاضی مایاها بگشاید.
بازگشت دانش از دل خاک به آسمان
کشف اتاق تقویمی شولتون، نه تنها یکی از بزرگ ترین یافته های باستان شناسی درباره تمدن مایا به شمار می آید، بلکه نوری نو بر فهم ما از ارتباط انسان با آسمان در هزار سال پیش می تاباند. این اتاق کوچک، اثباتی است بر اینکه مایاها، با محاسباتی پیچیده، جهانی منظم و زمان بندی شده برای خود ترسیم کرده بودند.
این خبر توسط سایت همشهری آنلاین منتشر شده و وبپیما صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.
منبع: همشهری آنلاین
